Önce Psikiyatri Dışı Bölümlere Başvuru Olur
Panik atağı herkesin çok sık olarak kullandığı tıbbi bir durum olarak günlük yaşantıda yer edinmiştir. Son
yıllarda özellikle medyanın da çok sık üzerinde durduğu (belki de dilimize bu kadar girmesinin en önemli
sebebidir) panik atak sıklıkla yanlış şikayetler için kullanılmaktadır. Herhangi bir şeye ani tepki veren
birisi “panik atak” oldum diyebilmektedir. Panik atağı yaşayan kişiler ilk defa bu durumla
karşılaştıklarında, çoğunlukla şikayetinin özelliğine göre psikiyatri dışı bir bölüme başvururlar. Kalp,
beyin, akciğer gibi organlarda bir bozukluk saptanmadığında psikiyatriye yönlendirilirler. Panik atak, tek başına bir tanıdan ziyade bir belirtiler kümesidir.
Panik Atağı Nedir?
Temel özelliği, aniden ortaya çıkan ve zaman zaman tekrarlayan, insanı dehşet içinde bırakan yoğun sıkıntı ya da korku nöbetleridir. Hastalar bu duruma çoğunlukla kriz derken, psikiyatride panik atak olarak tanımlanır. Panik atağı birden bire başlar, giderek şiddetlenir ve 10 dakika içinde en yoğun düzeye çıkar. Çoğunlukla 10-30 dakika sürmekle birlikte bir saatin üzerinde sürdüğü de olmaktadır. Panik ataklar herhangi bir neden olmadan durup dururken çıkabildiği gibi, yaşanan bir sorundan sonra da ortaya çıkabilir. Kişi çoğunlukla kalk krizi veya felç geçirdiğini düşünerek yoğun bir korkuya kapılır. Çoğunlukla acil servise başvurur ve oradan ayrılmak istemez.
Panik Atağın Belirtileri Nelerdir?
- Çarpıntı, kalp atımlarını duyumsama ya da kalp hızında artma olması
- Terleme
- Titreme ya da sarsılma
- Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma duyumları
- Soluğun kesilmesi
- Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi
- Bulantı ya da karın ağrısı
- Baş dönmesi, sersemlik, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
- Kontrolünü kaybedeceği duyguları
- Ölüm korkusu
- Vücutta uyuşma ya da karıncalanma duyumları
- Üşüme ürperme
- Bu belirtilerin dört veya daha fazlasının birden başlaması ve on dakika içinde en yüksek düzeyine
ulaşması durumunda panik atağı tanısı konur.
Bir Çok Hastalıkta Panik Atağı Belirtileri Ortaya Çıkabilir
Panik atağı bir çok hastalıkta ortaya çıkabilir veya bu hastalıkları taklit edebilir. Bu yüzden muhakkak bu
hastalıkların dışlanması gerekir. Karışabilen hastalıkların bazıları şunlardır:
- Alkol kesilme sendromu
- Alkol, kokain ve bazı ilaçların toksikasyonu
- Hipertiroidi(tiroid bezinin fazla çalışması)
- Feokromasitoma (böbreküstü beziyle alakalı bir hastalık)
- Kan şekeri düşüklüğü
- Kalp krizi
- Kalp kapak hastalıkları
- Astım
- Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)
- Migren
- Geçici felç durumları
- Menopoz
- Kansızlık
Tekrarlayan Panik Ataklara Panik Bozukluğu Denir
Tekrarlayan panik atakları olması durumunda panik bozukluğu tanısı konulur. Panik bozukluğunda,
beklenmedik anlarda panik atakların olması, ataklar arası zamanlarda başka panik atakların olacağı
korkusu, atakların olmasına önlem olarak işe gitmeme, ev işi yapmama, bazı yiyecek ve içecekleri
kullanmama gibi davranış değişiklikleri görülür.
Panik Bozukluğu En Yaygın Görülen Psikiyatrik Bozukluklardan Biridir
Panik bozukluğu en sık geç ergenlik dönemi ve otuzlu yaşlar arasında başlamaktadır. Baş dönmesi
nedeniyle KBB veya Nöroloji doktorlarına başvuranların %15’inin, kardiyoloji polikliniğine başvuranların
%16’sının, nefes alma sorunu nedeniyle başvuranların da %35’inin panik bozukluğu hastası olduğu
belirtilmektedir.
Erken Dönem Çocukluk Yaşam olayları Panik Bozukluğunu Artırabilir
Panik bozukluğu beyindeki sinir hücrelerinden bazı maddelerin anormal salınması sonucunda ortaya
çıkar. Ancak panik bozukluğu yaşamayı etkileyen bir dizi durum vardır. Bunlardan en çok üzerinde
durulanı çocuğun erken dönemde anne-babadan ayrılmasıdır. Araştırmalarda panik bozukluğu olan
kişilerin yarısına yakınının çocukluk döneminde uzun süreli ebeveynden ayrılma saptanmıştır.
Stresli Yaşam Panik Bozukluğunu Artırır
Panik bozukluğu yaşayanların 2/3’ünde önceki altı ay içinde stresli bir yaşam olayı yaşadığı saptanmıştır.
Sevilen kişiden ayrılma, iş değiştirme, gebelik, göç, evlilik, okuldan mezun olma yakın bir kişinin ölümü
ve fiziksel hastalıklar panik bozukluğunu tetikleyebilir. En fazla tetikleyen ise yTeakın bir kişinin kaybıdır.
Panik Bozukluğu Tedavi Edilebilir Bir Bozukluktur
Tedavide ilaçlar ve/veya terapiler kullanılabilir. Çoğunlukla ikisinin birlikte uygulanması önerilmektedir. Panik atakların tekrarlaması çoğunlukla terapi sonrasında önlenebilmektedir. Kişiler çoğunlukla panik ataklar hakkında
yanlış bilgi ve inanışlara sahiptir. Terapide bu düşüncelerin düzeltilmesi sağlanabilir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) en sık kullanılan terapi yöntemidir.
