Anksiyete Bozuklukları Nasıl Tedavi Edilir?
Anksiyete bozuklukları, en yaygın görülen psikiyatrik bozuklukları içerir. En sık görülenler özgül fobidir. Onu sırasıyla panik bozukluk, sosyal anksiyete bozukluğu ve yaygın anksiyete bozukluğu takip eder.
Anksiyete, daha önce yazdığım “Anksiyete(Kaygı) Nedir?” başlıklı yazıda da belirttiğim gibi, belirtiler kümesidir. Bu belirtilerin süre, etkileme şekli, oluşma biçimine göre kategorilenmesiyle değişik tanılar ortaya çıkar. Panik bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, agorafobi gibi tanıların tanımlanmasıyla birlikte tedavi planlanması yapılır. Tedavi planı da bu tanıya göre yapılır. Anksiyete bozukluklarında temel olarak üç tedavi şeklinin etkinliği ortaya konulmuştur. Diğerleri bu tedavilere ek olarak kullanılan bazı önerileri içermektedir.
Anksiyete Bozukluklarında Kullanılan Temel Tedavi Yöntemleri
- İlaç Tedavisi
- Psikoterapi
- İlaç ve Psikoterapinin kombinasyon
Anksiyete Bozuklukları Ne Zaman Tedavi Edilmelidir?
Anksiyete bozuklukları, çoğunlukla hastane yatışı olmadan, ayaktan tedavi ile düzeltilirler. Ancak, anksiyete bozukluğu hastalarının önemli bir kısmı herhangi bir yardım almadan yaşamlarına devam ederler. Avrupa bazlı yapılan bir araştırmada, anksiyete bozukluklarının yalnızca %20’sinin profesyonel destek aldığı görülmüştür. Ancak, yaşam kalitesi bozulabilir, okul ve iş yaşamı etkilenebilir, bazen de yapılamaz hale gelebilir. Kısaca işlevselliğin bozulmasıyla sonuçlanan süreçte çoğunlukla tedaviye ihtiyaç vardır.
İlaç Tedavileri
Anksiyete tedavisinde kullanılan oldukça fazla ilaç vardır. Bu ilaçlar etkinlik ve yan etki profillerine göre tercih edilir. İlaç tedavisinde bazı noktalar bilinirse tedaviye uyum daha iyi olmaktadır.
- İlaç tedavilerinde ilk bir haftada kaygıda bir miktar artış görülebilir. Böyle bir durumda ilaç bırakılmamalı ve ısrarla tedaviye devam edilmelidir. 1. Haftadan sonra kaygı azalmaya başlar.
- Tedavinin özellikle ilk haftasında mide bulantısı, baş ağrısı, bazen kusma, sersemlik hissi, baş dönmesi gibi basit yan etkiler görülebilmektedir. Bu yan etkiler çoğunlukla birinci haftadan itibaren azalır ve geçer. O nedenle yan etkilerden dolayı tedavi bırakılmamalı, ısrarla tedaviye devam edilmelidir
- İlaçların etkinliğinin olup olmadığını görmek için en az 4-6 hafta beklemek gerekir. Daha erken dönemlerde değerlendirmek ve tedavinin etkili olmadığını düşünmek yanıltıcıdır.
- Tedavi etkinliğini değerlendirmede en önemli kriter, uygun doz ve sürenin geçmesidir. Tedavi yanıtını erken değerlendirmek yanıltıcı olabilir.
Psikoterapi
Psikoterapi, anksiyete bozukluklarında önemli bir yere sahiptir. Özellikle Bilişsel Davranışçı Terapinin etkinliğini gösteren çok fazla bilimsel araştırma vardır. Anksiyete bozukluklarında etkinliği gösterilen ve birinci sıra terapi, bilişsel davranışçı terapidir. Bilişsel davranışçı terapi dışında, destekleyici psikoterapi, psikodinamik terapi, EMDR de kullanılabilir.
Kombine Tedavi
Psikoterapi ve ilaç tedavisinin birlikte kullanılmasını anlatır. Özellikle bazı dirençli durumlarda, ilacı kolay kesebilmek için, daha etkili sonuç alabilmek için anksiyete bozukluklarında kombinasyon tedavisi uygulanabilir.
Kaynaklar
Bandelow B, Michalis S. Ve ark. Treatment of Anxiety Disorders, Dialogues Clin Neurosci. 2017 Jun; 19(2): 93–107Treatment of anxiety disorders
Not: Yazılanlar tedavi önerisi niteliği taşımamaktadır. Tedavi için psikiyatri uzmanına başvurmanızı öneririz.
